Ülkemiz ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen proje, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) desteğiyle ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen “Türkiye’de Yerel İklim Eylemi için AB Ortaklığı Projesi” kapsamında hayata geçiriliyor.
Bu çerçevede sunulan ve “AB–Türkiye İklim Değişikliği Hibe Programı” (AB-TR CCGP) kapsamında değerlendirilen “Dirençli Karatay: Konya Havzasında Kuraklık ve Obruklara Karşı İklim Dayanıklılığı İçin Bir Model” başlıklı proje, fonlanmaya hak kazandı.
Toplam bütçesi 554.420,50 Euro olan ve 24 ay sürecek proje ile yerel düzeyde iklim değişikliğine uyum ve azaltım kapasitesinin güçlendirilmesi hedefleniyor. Projede Karatay Belediyesi ana başvuran kurum olarak yer alırken, Üniversitemiz ile Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü (BDIARI) eş başvuran kurumlar olarak görev alıyor.
BİLİMSEL KOORDİNASYON KONYA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ’NDEN
Projenin bilimsel bileşeni, Üniversitemiz Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünden öğretim üyesi ve Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık ile Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Selim Doğan koordinatörlüğünde yürütülecek. Proje ekibinde ayrıca Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. İsmail İnce ve Arş. Gör. Alper Dülger, Çevre Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Mehmet Emin Argun, Harita Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Hasan Bilgehan Makineci ve Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden Doç. Dr. Sinan Levend de yer alıyor.
Kuraklık ve Obruklara Bütüncül Yaklaşım
Proje, Türkiye’nin kuraklıktan en fazla etkilenen bölgelerinden biri olan Karatay İlçesi odağında, Konya Kapalı Havzası’nda yaşanan kuraklık, yeraltı suyu seviyesindeki azalış ve obruk oluşumlarını bütüncül bir yaklaşımla ele almayı amaçlıyor. Bu kapsamda, su tasarruflu teknolojiler ve erken uyarı sistemleri aracılığıyla söz konusu risklerin etkin biçimde yönetilmesi hedefleniyor.
Pilot Alanlar, Veri Entegrasyonu ve Web Tabanlı Platform
Proje kapsamında, sürdürülebilir olmayan sulama ve ekim uygulamalarına alternatifler sunmak amacıyla beş pilot alanda, yarı kurak koşullara uygun beş farklı ürün için optimize edilmiş ekim modelleri ve su tasarruflu sulama sistemleri test edilecek. Pilot alanlardan elde edilecek yeraltı suyu, yağış, toprak nemi gibi kuraklık verileri ile jeolojik veriler, obruk tehlikeleri ve ürün verimliliği bilgileriyle bütünleştirilerek web tabanlı bir izleme ve analiz platformu kurulacak.
Bu kapsamda bilimsel veri ve analizler Üniversitemiz tarafından sağlanırken, ürün denemeleri Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından gerçekleştirilecek.
TÜRKİYE’DE İLK: OPERASYONEL OBRUK ERKEN UYARI SİSTEMİ
Kuraklık durumu ve obruk tehlikelerine ilişkin verileri bütünleştiren web tabanlı platform sayesinde; çiftçiler ve belediye personeli için kullanıcı dostu gösterge panelleri, Karatay’ın kentsel planlama süreçleri için ise e-zonlama ve izin sistemleriyle bütünleşmiş bir yapı oluşturulacak. Böylece Kuraklık ve Obruk İzleme ve Erken Uyarı Sistemi hayata geçirilecek.
Dirençli Karatay Projesi ile Türkiye’de ilk kez operasyonel bir obruk erken uyarı sistemi kurulmuş olacak. Sistem; GIS tabanlı risk haritaları, web tabanlı izleme platformu, demonstrasyon alanları, eğitim faaliyetleri, uydu görüntüleri, yeraltı suyu verileri ve yerel saha gözlemlerini bir araya getiren bütünleşik bir yapı sunacak.
SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE İKLİM DAYANIKLILIĞINA KATKI
Proje kapsamında uygulanacak beş yenilikçi su tasarrufu sağlayan tarım uygulaması ve iklim koşullarına uyarlanmış beş ürün modeli, tarımsal verimliliğin artırılmasının yanı sıra; kuraklık, yeraltı suyu azalması ve obruk oluşumları arasındaki karmaşık ilişkilerin anlaşılmasına da önemli katkılar sunacak. Bilimsel risk haritalaması ile desteklenen bu yaklaşım sayesinde, çiftçilerin verimli sulama ve ekim modellerini benimsemesi, bilgi ve deneyimlerin gelecek nesillere aktarılması ve yeraltı suyu çekiminin azaltılması hedefleniyor.
.jpg)
